Archieven: Meubel

This is the example custom post type

Utrechtse Hypotheekbank

UTRECHTSE HYPOTHEEKBANK

Gerrit Rietveld (1888-1964) werd door zijn vader opgeleid tot meubelmaker en werkte vanaf zijn 11e jaar in zijn werkplaats in de Poortstraat te Utrecht. Zij maakten ‘klassieke’ meubels en ook betimmeringen voor interieurs, zoals b.v. voor de Utrechtse Hypotheekbank in 1905.

Gerrit maakte in dat interieur ook de schilderingen boven de deuren.

Ameublement Slot Zuylen

AMBEUBLEMENT SLOT ZUYLEN

In ongeveer 1906 is een eerste meubelontwerp van Gerrit bekend, een ameublement voor het poortgebouw van Slot Zuylen.

Bankstoeltje, 1908

BANKSTOELTJE, 1908

In de jaren na zijn eerste ontwerp in 1906 van het ameublement in slot Zuylen, ontwierp Rietveld verscheidene meubels die nog eenvoudiger en strakker waren. Hij was op zoek naar het nieuwe, zoals hij het later verwoordde.

Het bankstoeltje uit 1908 is een ontwerp waarbij alle overtollige zaken werden weggelaten. Hij gebruikte het goedkope vurenhout en eenvoudige constructies. De rugleuning bestaat uit een leren riem, vastgezet met koperen nagels.

Eiken kast, 1911

EIKEN KAST, 1911

Voor zijn huwelijk met Vrouwgien Hadders in 1911 maakte hij een kast, tafel, bankje en linnenkast; alle zeer strakke ontwerpen die voor die tijd niet gewoon waren. De invloed van Berlage is te herkennen. Zelf gaf Rietveld aan dat zijn leermeester P.J. Klaarhamer hem de ogen openden voor constructie en maatvoering. De maatvoering voor de kast is gebaseerd op één meter, een maatvoering die nadien door Rietveld vaak werd toegepast in zijn architectuur en zijn meubelontwerpen.

Rood-blauwe stoel, 1919

ROOD-BLAUWE STOEL, 1919

In 1919 ontwierp hij de ‘rood-blauwe’ stoel, toen uitgevoerd in bruin gebeitst hout.

In 1919 werd de stoel gepubliceerd in het tijdschrift De Stijl. Rietveld schreef erbij dat hij een meubel wilde maken dat vrij in de ruimte staat, waarbij de vorm het wint van het materiaal en dat eenvoudig machinaal is te produceren. In dezelfde toelichting noemde Van Doesburg “…de stoel ’n rank ruimtedier (…) onopzettelijke, maar onmeedoogende verwerking van open ruimten.”

De ruimtelijkheid bereikte Rietveld mede door de doorlopende latjes met de pen-gat verbindingen.

De afgeschuinde zijpanelen, later rechthoekig, verdwenen bij de uitvoeringen vanaf 1923.

In dat jaar verfde hij de stoel in de bekende primaire, ‘Stijl’ kleuren. De stoel was in Utrecht te zien op de tentoonstelling ‘De praktische huisvrouw’. Mogelijk was deze tentoonstelling de directe aanleiding voor de kleuren van de stoel. Het door Rietveld als totaal vormgegeven tentoonstellingsinterieur zou de reden kunnen zijn geweest om de stoel ook qua kleur af te stemmen op de ruimte en in het bijzonder op het werk van Van der Leck met eveneens primaire kleuren.

Deze ook wel genoemde lattenleunstoel werd in vele kleuren door Rietveld geleverd, passend in het interieur en naar wens van de opdrachtgever. Zo maakte hij een monochrome rode stoel voor zichzelf en voor de schrijfster Til Brugman een geheel witte uitvoering , als onderdeel van een interieur met kleurontwerp van Vilmos Huszár.

Voor Charley Toorop maakte hij een zeegroene en een roze uitvoering, beide monochroom, en een grijze uitvoering met gele kopse kantjes. Hij maakte voor Paul Citroen en voor Peter Alma een zwarte stoel met witte kopse kantjes.

Elling buffet, 1919

ELLING BUFFET, 1919

Rietveld maakte dit buffet in 1919 voor zijn vriend en collega Piet Elling. Zelf vertelde hij hier later over:

‘De kast bestaat uit een frame van stokjes, regeltjes zullen we het noemen, allemaal van dezelfde maat. (…). Maar nu wou ik dat kastje niet sluiten met een vlakdeurtje maar ik heb het gesloten met een samenstelling van vlakjes die op dezelfde manier ruimtelijk tegen elkaar gezet zijn in de drie dimensies van de ruimte als het frame zelf en daardoor ziet u die wonderlijke vorm van dat deurtje. Datzelfde heeft het laatje dat ook is samengesteld uit plankjes en latjes allemaal van dezelfde soort. En nou had ik dit kastje heel graag asymmetrisch willen maken want ik voelde dat ook die symmetrie eigenlijk te veel gebonden was aan de massa en ik had dat dus liever vrij in de ruimte neergezet maar dat was toen nog te moeilijk, ik was al blij dat ik het tot zover kon brengen en ik heb het dus maar aan weerskanten hetzelfde gemaakt’.

Het buffet is afgebeeld in het tijdschrift De Stijl uit 1920.

Militaire stoel, kruk en tafel, 1923

MILITAIRE STOEL, KRUK EN TAFEL, 1923

Deze meubels zijn ontworpen voor het Katholiek Militair Tehuis in Utrecht. Hier zijn de houtverbindingen minder sterk doorlopend en verbonden met flinke bouten en moeren.

Schröder tafeltje, 1923

SCHRÖDER TAFELTJE, 1923

Asymmetrisch tafeltje, ontworpen voor het interieur van het Rietveld Schröderhuis.

Berlijn stoel, 1923

BERLIJN STOEL, 1923

Oorspronkelijk werd deze asymmetrische stoel ontworpen voor een modelkamer voor de ‘Juryfreie Kunstschau’ in Berlijn. Dit in samenwerking met Vilmos Huszár, die het  kleurontwerp maakte. Het ontwerp was toen waarschijnlijk alleen als een maquette uitgevoerd.

Later werd de stoel ontworpen in zowel een uitvoering met de armleuning links en in spiegelbeeld met de armleuning rechts.

Bolderwagen, 1923

BOLDERWAGEN, 1923

Waarschijnlijk maakte Rietveld de bolderwagen eerst voor zijn eigen kinderen.