Menu
De kleuren van de rood-blauwe stoel

De beroemde rood-blauwe stoel van Gerrit Rietveld was bij de eerste uitvoering in 1918 ongekleurd, gemaakt van gebeitst beukenhout.

Tijdens de vroege jaren twintig werden monochroom gekleurde exemplaren gemaakt, zwart, wit, rood of met een combinatie van die kleuren. Zo zijn de uitvoeringen van een grijze stoel met gele kopse kantjes, die Rietveld voor Charley Toorop maakte, en de zwarte stoel met witte kopse kantjes  gemaakt voor Paul Citroen en Peter Alma bekend. De kleur werd bepaald door de opdrachtgever, mede op basis van het interieur waarin de stoel geplaatst werd.

Rietveld had zelf in zijn appartement op het Vreeburg een rood monochroom exemplaar.

De stoel voor Til Brugman uit 1923 was monochroom wit en bestemd voor de ruimte- kleur-compositie in grijstinten ontworpen door Vilmos Huszár. Dit exemplaar bevindt zich thans in het Rijksmuseum.

De schrijfster Til Brugman was bevriend met Gerrit Rietveld en andere leden van de Stijl. Het verhaal rond deze witte stoel is beschreven in het artikel ‘Til Brugman’s De Stijlkamers’ van Ludo van Halem, conservator kunst van de 20e eeuw in het Rijksmuseum Amsterdam.

 

Wanneer de leunstoel voor het eerst in de kleuren rood, blauw en geel geschilderd werd is niet precies bekend. In januari 1923 was er een tentoonstelling ‘de practische huisvrouw’ in het Jaarbeursgebouw op het Vredenburg in Utrecht. De getoonde modelkamer was ontworpen door Rietveld en waarschijnlijk werd hiervoor de stoel met de kleuren aangepast aan de werken met primaire kleuren van Bart Van der Leck die daar aan de muur hingen.

De NRC van 1924 doet verslag van een expositie van de Utrechtse Kunstkring van kunstnijverheid in het gebouw van Kunsten en Wetenschappen in Utrecht en spreekt van een leuningstoel van kleurige planken.

De naam rood-blauwe stoel valt pas eind jaren ’50. Zelf vertelde Rietveld bij een rondleiding op zijn overzichtstentoonstelling in 1959 in het Stedelijk Museum: ‘zo’n stoel die u daar ziet staan, wat wij noemen de rood-blauwe stoel, dat is gewoon een naam geworden zo in de loop van de tijden’.

De eerste leunstoelen en rood-blauwe stoelen werden door Rietveld zelf gemaakt in de meubelmakerij aan de Van Ostadelaan in Utrecht met medewerking van o.a. Gerard van de Groenekan. In 1925 nam Van de Groenekan de meubelmakerij over en maakte tijdens zijn verdere loopbaan vele meubelontwerpen van Rietveld waaronder vele exemplaren van de rood-blauwe stoel.

In 1972 verwierf meubelfabrikant Cassina gevestigd in Meda, Italië de exclusieve rechten voor de productie van de rood-blauwe stoel. Sinds 2015 wordt ook de Zeilmakersversie in zwart groen en wit in Meda geproduceerd.

In 2006 werd de rood-blauwe stoel opgenomen in de canon van Nederland als beeldmerk van de Stijl.

Referenties

Küper, Marijke. 2011. De stoel van Rietveld/Rietveld’s Chair. NAi Uitgevers/Publishers.

Halem, Ludo van. 2017. “Til Brugman’s De Stijl Rooms: A ‘Flat in The Hague’ With Designs by Theo Van Doesburg, Vilmos Huszár, Gerrit Rietveld, El Lissitzky and Kurt Schwitters, 1923-26”. The Rijksmuseum Bulletin 65 (2):128-67.